Пред неколку дена во медиумите се појави порака дека во јули Грција го зголеми извозот на струја во соседните балкански земји, а се очекува трендот да продолжи и во август. Во оваа прилично неочекувана ситуација за Грција, која стана нето извозник на електрична енергија додека традиционално беше нето увозник, земјата им помага на своите балкански соседи да се справат со акутниот недостиг на електрична енергија.
Заедно со наглиот раст на цените на природниот гас и електричната енергија во Европа, земјите од Западен Балкан дополнително се погодени од проблемите со производството и снабдувањето. Во поголемиот дел од регионот, како Србија, Косово и Северна Македонија, ограничената достапност на јаглен и техничките проблеми во електраните на јаглен доведоа до намалено производство и зголемена потреба за увоз.
Ова лето Грција не се соочува со проблеми со производството на електрична енергија, сè уште увезува релативно евтин руски гас и има товари со ЛНГ. Според правилата на меѓусебно поврзаниот пазар, струјата се движи од попристапните кон поскапите пазари. Затоа, трговците со енергија сега можат да ја искористат пониската цена во Грција и да ја продаваат таму каде што цената е повисока.
Според последните податоци на Самостојниот оператор за пренос на електрична енергија (АПТО) за јули, земјата драстично го зголемила извозот и во вториот месец од годинава стана нето-извозник.
Во јули Грција извезла: 351 GWh во Италија, 253 GWh во Албанија и 184 GWh во Северна Македонија. Извезените природни текови се зголемени за 976 отсто во однос на истиот месец лани.
Треба да се напомене дека подводната интерконекција меѓу Грција и Италија престана да функционира на 19 август и е предвидено да остане офлајн до 3 септември поради технички проблеми.
Резултатот е дека грчкиот извоз во Италија и обратно е намален на нула во овој период. Со оглед на тоа што Италија е директно засегната од поскапувањето на струјата во Франција, во текот на овие денови Грција успева да ја одржи големопродажната цена на струјата пониска од онаа на Италија.
Италија има односи со Грција и со Албанија. Бидејќи моментално работи само ова, Грција е делумно заштитена од поскапувањето во Италија. За разлика од нив, Западен Балкан е повеќе изложен на високи италијански цени, поради што е финансиски корисно да увезуваат грчка струја.
Фактот што Грција одржува пониска цена од Италија значи дека може да извезува повеќе електрична енергија во Албанија и Северна Македонија, се додека нивните интерконекции тоа го дозволуваат. Оваа електрична енергија може да доведе и до мала, но мерлива индиректна разлика во големопродажните цени во другите земји посеверно, како Србија, која исто така се соочува со значителни производствени проблеми.
На 26 август Грција извезла 130 MWh во Албанија, 129 MWh во Северна Македонија и 20 MWh во Бугарија, или вкупно 279 MWh. Три дена подоцна, извезените количини електрична енергија за Албанија беа 159 MWh и 129 MWh за Северна Македонија, со очекување дека трендот на пораст ќе продолжи.
