Финска и Шведска објавија дека обезбедиле милијарди евра гаранции за да обезбедат ликвидност за компаниите за електрична енергија во период на силен раст на цените.
Финска има намера да им понуди на компаниите 10 милијарди евра, а Шведска 250 милијарди гаранции.
„Ситуацијата ги има сите елементи на Леман Брадерс во енергетската индустрија“, изјави вчера финскиот министер за економија Мика Линтила. Американската инвестициска банка Lehman Brothers беше четврта во тој сегмент во САД, а во септември 2008 година поднесе барање за банкрот со повеќе од 600 милијарди долари долг во најголемата финансиска криза од падот на берзата во 1930-тите.
„Програмата на владата е последната опција за финансирање на компаниите на кои инаку би им се заканувала неликвидност“, рече финската премиерка Сана Марин на прес-конференција. Финската државна енергетска компанија Фортум минатата недела ги повика нордиските регулатори да преземат итни мерки за да се спречи бранот банкротства во енергетскиот сектор.
Тие се задоволни од предлозите на Хелсинки и Стокхолм. „Благодарни сме на финската и шведската влада што реагираа брзо за да го стабилизираат нордискиот пазар за финансиски производи и да ги поддржат нордиските енергетски компании во криза“, објави компанијата на Твитер.
„Од клучно значење е компаниите да можат да продолжат да работат. Ние ги продолжуваме разговорите со финската влада“, додадоа тие. Владините гаранции треба да обезбедат компаниите да имаат доволно пари за постојано зголемување на депозитите што мора да ги имаат на нивната берзанска сметка на Nasdaq Commodities за да можат да купуваат електрична енергија.
Нивниот колапс може да се прошири и на финансискиот сектор, објаснија Хелсинки и Стокхолм. Цените на струјата во форвард-договорите на европските пазари нагло пораснаа поради намалените испораки на руски гас, па компаниите натрупуваат загуби на своите сметки на берзата и се принудени да платат уште поголем депозит.
Пропишаниот депозит на клирингот Nasdaq неодамна достигна 180 милијарди шведски круни, во споредба со околу 25 милијарди во нормални услови, поради 11 пати повисоките цени на електричната енергија, објави во саботата шведската канцеларија за долгови.
Насдак клирингот е шведска компанија која е под надзор на шведските власти, па Шведска прва се вклучи во спречување на потенцијална криза. Финската премиерка рече дека се потребни мерки на ниво на Европската унија за да се стабилизира пазарот на фјучерси и енергетскиот пазар во целина.
Шведскиот министер за финансии Микаел Дамберг вчера изјави дека гаранциите во Шведска ќе останат во сила до март следната година и ќе ги опфатат сите нордиски и балтички земји, но само во следните две недели. Без државни гаранции, производителите на електрична енергија денеска би можеле да завршат во „технички банкрот“, предупреди Дамберг.
